ÖZGÜR YAZILIM
“Kendimi özgür olmayan (kaynak kodu kapalı olan) yazılımların hakim olduğu ve kullanıcıların yardımsız bırakıldığı, parçalanmış ve birlikte çalışmanın korsanlık olarak nitelendirildiği çirkin bir sosyal sistemin içinde buldum. Bu tür bir yaşantıyı reddettim. Ancak işimi özgürlüğe ve birlikte çalışmaya adadığım zaman yaptıklarımdan gurur duyabileceğime karar verdim.”
Yazımızın başında okumuş olduğunuz sözleri 1984 yılında Özgür Yazılım Hareketi’ni başlatan Richard M. Stallman söylemiştir.1
- Çeşitli amaçlarınız için yazılımı çalıştırma özgürlüğüne sahip olabiliyorsanız;
- Yazılımın kaynak koduna erişerek nasıl çalıştığını inceleyip, kendi istekleriniz doğrultusunda değişiklikler yapabiliyorsanız;
- Elinizdeki yazılımı istediğiniz sayıda kopyalayıp, istediğiniz kişilere dağıtabiliyorsanız;
- Yazılımı tüm toplumun yararına olacak biçimde geliştirerek geliştirilmiş yazılımı toplumla paylaşabiliyorsanız;
Herhangi bir yazılımı aldığınız zaman yukarıdaki 4 niteliği birden sağlayan ve bunlar için hiç kimseden izin almanız veya kimseye ödeme yapmanız gerekmeyen yazılımdır Özgür Yazılım.
Özgür bir yazılım genel olarak ücretsiz yazılım sanılmaktadır ancak ücretli de dağıtılabilir. Önemli olan ayrıntı: Yazılımı alan kişinin onu istediği gibi kullanma hakkına sahip olmasıdır.
Çoğu zaman özgür yazılım2 ile açık kaynak kodlu yazılım3 (open source) karıştırılmaktadır. Bütün özgür yazılımlar açık kaynak kodlu olmak zorundadırlar ancak kimi açık kaynak kodlu yazılımlar özgür yazılım olmayabilirler.
Ülkemizde başta LKD (Linux Kullanıcıları Derneği)4 olmak üzere kimi kişiler ve kuruluşlar özgür yazılımı benimsemiş ve açık kaynak kodlu yazılımlara destek verseler de; ne yazık ki ülkemizin nüfusu ve beklentileri ile orantısız bir ilgi gözlüyoruz.
2007 yılında İzmir’de gerçekleştirilen Compotek-07 Bilişim ve İletişim Teknoloji Fuarı’na katılan, özgür yazılım ve Linux İşletim Sistemi’ni kullanan gençlere destek amacıyla hazırlanmış bir yazımızın özeti Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Bülteni Kasım-2007 sayısında yayınlanmıştı.5
Özgür Yazılım yazımızı içeren pdf dosyasını okumak için tıklayınız.
Özgür Yazılım
Önündeki bilgisayarda kullandığı yazılımda özgür olmayı beceremeyen bir ulus, ekonomi ve siyaset alanlarında nasıl özgür ve bağımsız olacak?
Emrecan Büyüktermiyeci10 Ağustos 2015